Opel Astra 2009 – Designpraat

Onlangs bezocht ik een designmiddag van Opel in Duitsland. Hun nieuwe Astra zit eraan te komen en ik maakte alvast kennis met deze middenklasser die al vele generaties een hoge hitfactor heeft. Ik schreef erover in Autovisie, nu hier. Veel leesplezier!

Na het enorme succes van de Insignia, zet Opel met de nieuwe Astra opnieuw in op een kersvers, fris en veel luxer imago. Autovisie sprak met zowel Astra-designer Darren Luke als Vice-President of Design Mark Adams over de metamorfose van de ‘People’s Car’ die in september debuteert op de Frankfurter IAA: ‘We willen het publiek een shockeffect geven’.

Zie je hem van veraf, dan oogt de nieuwe Astra als uit één stuk metaal gegoten: vlot, krachtig en goed geproportioneerd. Sta je ernaast, dan worden je ogen op een prettige manier langs allerlei details geleidt. Van de ‘adelaarsogen’ die je onbeschaamd aankijken via krachtige ‘schouders’ naar de flanken waar hij dezelfde vleugel-achtige welving kreeg als zijn grotere broer, de Insignia. De chromen raamomlijstingen en de gebogen daklijn herinneren aan de B Kadett Coupé.

En de grote, uit meerdere elementen opgebouwde achterlichten slingeren zich als glanzende robijnen elegant rond zijn achterste. De dikke derrière werd bovendien voorzien van een mooie, bolle achterruit en kreeg een vette Opel-badge waaronder een handigheidje verstopt zit. De knop om de achterklep te openen zit er namelijk diep in weggewerkt. “Op die manier krijg je er dus nooit vieze handen van,” aldus de trotse ontwerper Darren Luke die samen met zijn collega’s bijna twee jaar aan de Astra werkte. De auto groeide maarliefst 17 centimeter in lengte ten opzichte van zijn voorganger. Hij werd 1.80 breed met een wielbasis van 2.70 m. Dat is respectievelijk 5 en 9 cm meer dan bij de huidige Astra. Luke: “Er zijn auto’s die dezelfde afmetingen hebben als deze, maar die toch veel kleiner en smaller ogen. Omdat wij allerlei visuele effecten hebben toegepast – we werkten bijvoorbeeld veel met licht en schaduw – oogt hij nog ‘dikker’. “

Designer Darren Luke: ‘De stoelen zijn goedgekeurd door ruggendokters.”

De grootste verrassing volgt als je instapt, want Opels middenklasser, die in zijn voorgaande vorm maarliefst een derde van de Opel-verkopen uitmaakte, kreeg meer luxe dan ooit tevoren. In het zwarte interieur komen de vloeiende vleugellijnen van het exterieur tot in de portieren terug, zodat je lijf helemaal één lijkt te worden met het interieur. Dat effect wordt nog versterkt door de ergonomische gevormde sportstoelen – dezelfde als in de Insignia en goedgekeurd door de vereniging van Duitse ruggendokters AGR (Action Gesunder Rücken) – die in dit segment van de Golfjes, Focussen en 308-en uitermate weelderig aandoen. Mark Adams zegt: “We zijn trots dat we de relatief grote Insignia-stoelen in deze kleinere auto hebben kunnen passen. We moesten er ruimte voor winnen en dat is gelukt. Stoelen zijn heel belangrijk. Die kunnen er prachtig uitzien, maar als je er niet lekker in zit, houdt alles op. Je moet ermee kunnen leven. De kroon op ons stoelenwerk was het verkrijgen van het keurmerk dat slechts één ander merk mag dragen.” (Mercedes-Benz, red.)
Ook het zogeheten ‘Opel-Eye’ dat bestuurders helpt en door middel van een camera en database verkeersborden herkent zit nu in de Astra. Dit helpt bovendien om binnen de lijnen van de eigen rijstrook te blijven. Als optie is er zelfs stuurverwarming. Het instrumentenpaneel komt uit de Insignia net als het adaptieve dempingsysteem Flexride waarmee de schokdempers zich elektronisch aanpassen aan de wegomstandigheden, autobewegingen en rijstijl van de bestuurder. Zet je dit in standje ‘sport’ en het instrumentenpaneel licht rood op in plaats van wit. Voor een extra vleug drama zorgt de rode, indirecte verlichting rond de portiergrepen en onderaan de versnellingspook: dat schept verwachtingen voor wat betreft de rijeigenschappen!

Voor de bekleding werden alle moderegisters open getrokken en dat resulteert in stoffen die driedimensioneel aandoen. Ontwerper Darren Luke zegt: “Ik vond het leuk om regelmatig even langs te gaan bij de interieurdesigners. Zij worden sterk beïnvloed door wat er op straat gebeurd. Dan kwamen er bijvoorbeeld weer materialen binnen die volledig recyclebaar zijn of gekke kleuren en patronen voor de stoffen. Ik kreeg daar inspiratie van. De stoffen die ze uiteindelijk gebruikt hebben vind ik erg mooi. De weefpatronen zijn diep zodat je als je erop zit meteen het gevoel van stevigheid hebt, zodat je er niet op heen en weer zult glijden. En er zijn twee nieuwe kleuren rood en blauw voor de bekleding, niet opvallend, wel zeer stijlvol.”

Knip en Plak designs werken niet

Een behoorlijk aantal designelementen werd ongewijzigd getransplanteerd uit de Insignia. Hoofddesigner Mark Adams zegt: “Hiervoor waren twee redenen. Allereerst designtechnische: we wilden het publiek een shock-treatment geven. Zo van: ‘Wow, is dat een Opel?’ Dat is gelukt, de Astra ziet er zeer luxe en zelfs ‘duur’ uit. Het is meer dan men verwachtte en dat is een positief teken, zo stijgt onze merkwaarde. Maar de auto moet qua prijs wel kunnen concurreren en dus mag hij feitelijk niet duur zijn. Als we voor iedere auto een ander stuurwiel, een andere versnellingspook, een andere deurhandels en instrumentenpaneel moeten maken, dan kost dat veel meer. Doordat we de luxe uitstraling en dus ook de ‘touch-points’; de elementen waar je de auto als bestuurder fysiek aanraakt, doorvoerden in dit model, konden we kosten besparen én voor de hoge kwaliteitsbeleving gaan. 
Beide Opel-designers benadrukken dat ze geen gekrompen versie van de Insignia wilden maken. Darren Luke: “Knip en Plak verhalen werken niet. Als je dat doet zijn je merk en al haar producten misschien wel herkenbaar, maar het publiek zal ze dan toch snel als saai beleven. Er zijn merken waarvan ik denk: ‘Jaja, dat is een film die ik al vier keer gezien heb’. Wij proberen een nieuwe auto juist steeds te herinterpreteren zonder een familiegezicht te verliezen. Wat dat betreft neem ik graag een voorbeeld aan een merk als BMW. In de Automotive industrie worden grote investeringen gedaan, er gaat ontzettend veel geld in om. Daardoor kunnen makers geïntimideerd raken en op veilig gaan spelen, vooral als het economisch niet zo best gaat. Bij BMW zijn ze daar heel cool onder en blijven op zeer zelfverzekerde wijze doen wat zij denken dat goed is. Dat zelfvertrouwen is leuk om naar te kijken en ik denk dat we dat bij Opel  nu terugwinnen.”

Zowel het hoofd als het hart aanspreken

De eerste Kadett die in 1936 op de markt kwam, werd ‘People’s car’ genoemd. In hoeverre is de nieuwe Astra dat nog? Mark Adams: “Uiteraard was en is dit een belangrijke auto voor ons, het fundament van ons merk. Maar we positioneren hem nu anders en bieden het beste van twee werelden aan. Ruimte en functionaliteit in combinatie met sportiviteit, atletische vormen en fijne rijeigenschappen. We willen zowel het hoofd als het hart aanspreken. Er is een enquête gedaan onder 400 klanten omdat we wilden weten wat ze misten in het voormalige model. Dat bleek vooral opbergruimte te zijn voor losse spullen. We hebben het interieur daarop aangepast en dus kun je mobiele telefoon, (1 liter!) flessen en zonnebril goed kwijt. Mensen hebben tegenwoordig meer wensen ten aanzien van design, in dat opzicht is ons werk veeleisender geworden. Alle merken maken tegenwoordig goede kwaliteit, daarmee kun je je bijna niet meer onderscheiden. We maken geen ‘one size fits all’ type auto meer, maar een range van mooie producten die allemaal een andere persoonlijkheid aanspreken.”

Het ‘familiegezicht’ is een zeer actueel woordje in autodesignland. Het kan zowel goed al slecht uitpakken. Mark Adams: “Waar de Insignia een heel trots, aanwezig, elegant en zelfverzekerd front heeft, daar is dat van de Astra veel sportiever en atletischer. Dat past veel beter bij de koper uit dat segment. Hij is compacter en heeft meer ‘attitude’. In dat opzicht is de Astra een sportieve auto met elegante elementen, terwijl de Insignia elegant is met sportieve trekjes. Je moet de link tussen de verschillende auto’s wel kunnen zien – ja, dat is een Opel – maar het zijn aparte individuen. We wilden absoluut voorkomen dat er een Opel achter je rijdt en je denkt van: is dat een Astra of een Insignia? Een klant die een compacte auto wil, gaat toch voor andere kenmerken dan de koper van een zakenauto. De gemene deler heet tegenwoordig luxe.” 

‘Perfectionisme werkt besmettelijk’

Met de huidige veiligheidsvoorschriften moet het voor een designer een crime zijn om een auto sportief te maken. Sportief betekent tenslotte laag en plat. Darren Luke zegt: “Het was bij de Astra zeker een uitdaging. Je moet balanceren tussen frisheid en een goed en degelijk design. Optische trucs helpen wel. Zo kreeg de Astra een slanke, laaggeplaatste trapezevormige grille waardoor het lijkt alsof de auto laag ligt. En van achter oogt hij breed. Autodesign blijft een spel van het opzoeken van grenzen, van er net overheen gaan, al is het maar om nieuwe ideeën te krijgen. Je wilt niet aldoor binnen de lijntjes kleuren. Je werkt om ‘problemen’ zoals de veiligheidsvoorschriften, heen zodat alles klopt. Soms worden designs zelfs beter door de strenge eisen, dan komt er opeens iets tevoorschijn dat er nooit was geweest als je niet was gaan experimenteren.”
Mark Adams beaamt dat: “Neem de Formule 1, ieder jaar proberen de organisatoren een lijst van regels op te stellen waardoor de auto’s langzamer worden. Want de auto’s worden te snel. En ieder jaar vinden de engineers en designers weer manieren om de auto’s beter te maken. En dus sneller. Al die regels hebben een tegengesteld effect. Wat mij betreft is dat hetzelfde wat wij doen. In de afgelopen vijf jaar hebben we enorme uitdagingen voor de kiezen gekregen. Een goed voorbeeld is voetgangersveiligheid. De regels hiervoor zijn bijzonder streng. Maar we worden steeds beter en efficiënter in het vinden van oplossingen waardoor de auto’s niet alleen voldoen aan de strenge eisen, maar er ook nog beter op worden. Wel is het zo dat dit ons werk veel intensiever maakt.”

Het designteam van Opel is dan ook uitgebreid, er kwamen een aantal jonge, talentvolle ontwerpers zoals Darren Luke bij. Adams: “Iedereen ‘voelt’ het merk goed aan, leeft onze slogan ‘Sculptural Artistry, German Precision’. We hebben een aantal ouderen met veel ervaring die weten hoe het werkt en de jonge garde met fris bloed die designs unieke kleine wendingen kunnen geven. Darren bedacht bijvoorbeeld die vleugelvorm op de flanken van de Insignia die we nu hebben laten terugkomen in de Astra. Een van zijn schaalmodellen had dit en dat beviel ons allemaal erg goed.”
Mark Adams is nu zeven jaar designchef bij Opel. Over hem zegt Darren Luke:  “Het is fijn om voor hem te werken. Mark heeft een extreem goed, bijna obsessioneel gevoel voor details. Ik heb veel van hem geleerd, hij zit er – op een goede manier – bovenop. Hij ziet alles. Soms had ik iets gemaakt en dacht dat het goed was. Dan zei Mark: ‘Kijk er nog eens naar’. Dan denk je in eerste instantie: ‘Shit’. Maar als je dan verder kijkt, blijkt hij gelijk te hebben. Zo krijg je close to perfection designs. En dat werkt zeer besmettelijk!”
Is het enthousiasme nog steeds hevig na het faillissement van GM en de overnameperikelen? Mark Adams zegt: “Natuurlijk lezen we allemaal de krant. Maar wij maken auto’s die over twee, drie, vier jaar de weg op gaan. Tegen die tijd is de crisis allang over. We kunnen ons niet veroorloven om ons daardoor uit het veld te laten slaan, want een negatieve sfeer zou onze producten beïnvloeden. En dus hebben wij geen slag overgeslagen. We leveren onze producten op tijd, we werken hard en vol enthousiasme en we leveren zelfs hogere kwaliteit. Ik houd de communicatielijnen kort en ben in ieder geval een dag in de week op de designvloer om alle ontwikkelingen te volgen en bespreken. Er heerst bij ons een familiaire, informele sfeer. En ik merk dat er een nieuwe zelfverzekerdheid is ontstaan in het bedrijf. We hoopten dat de Insignia een keerpunt voor ons zou betekenen. Het uiteindelijke succes was meer dan we voor mogelijk hadden gehouden. Dat heeft ons veel geloof in het merk en zijn toekomst gegeven. Daarop bouwen we nu verder. Volgens mij staan we nog maar aan het begin van dit nieuwe Opel-tijdperk.”

Powerpraat
Hoewel Opel pas eind augustus officieel naar buiten komt met de specs voor de nieuwe Astra, zijn er onofficieel wel al geruchten over de motoren. Zo zou voor de Astra een nieuwe, kleine 1,4-liter turbomotor beschikbaar komen. Deze kleine heeft directe inspuiting en schijnt in twee smaken beschikbaar: een met 136 pk, de andere met 180 pk. Onderaan dit motorengamma zou een turboloze 1,4-liter motor komen met een vermogen van 80 pk.
Ook over een OPC-versie wordt al gefluisterd; deze zou met 270 pk sterker dan ooit worden. 
Voor de groenliefhebbers zal Opel naar verluidt de bekende CDTI-motoren aan gaan bieden. Dit palet bestaat uit blokken met een cilinderinhoud van respectievelijk 1,3-, 1,7- en 2,0-liter. Een 80 pk sterke EcoFlex-diesel met start-stop-systeem schijnt op het programma te staan. Deze zou een CO2-uitstoot van minder dan 120 gram per kilometer hebben.