Rijden op je eigen afval: de achtergronden

Rijden op Groengas is nog een relatief onbekende ‘tak van sport’. Maar wel eentje die niet alleen lief is voor de portemonnee, maar ook voor het milieu. Tank je Groengas, dan rijd je in feite op je eigen afval. We vroegen Kim Bentum van CNG Net om meer uitleg over deze groene energiebron.

Wat is jouw functie bij CNG Net?
“Sinds twee en een half jaar verzorg ik er de marketing en communicatie en het bevalt me prima. Ik werk graag bij een club die duurzame mobiliteit mogelijk maakt. Voordat ik bij CNG Net – CNG staat voor Compressed Natural Gas – kwam werken, consumeerde ik wel bewust, maar van autorijden op Groengas had ik nog nooit gehoord. En met mij vele anderen. Daarom maak ik het ’Groengas-verhaal’ nu graag bekender zodat meer mensen erop gaan rijden.”

In hoeverre is er nu meer vraag naar?

“Consumenten kiezen steeds bewuster. Ze willen bijvoorbeeld weten waar hun voedsel vandaan komt en of de kleding die ze dragen wel uit eerlijke materialen en arbeid is ontstaan. En dus willen ze ook weten hoe ze milieuvriendelijker kunnen autorijden. Dat was vroeger niet zo. We zien daar nu een grote omschakeling in. De vraag naar schone mobiliteit neemt zeer toe.”

Waarom geloof jij in dit product?

“Om de CO2 uitstoot te verminderen bestaan meerdere oplossingen en rijden op Groengas is één van deze oplossingen. Elektrisch rijden is ook prima oplossing en is meer geschikt voor kortere afstanden, mits de stroom natuurlijk ‘groen’ wordt opgewekt door middel van bijvoorbeeld zonne-energie. Met een tank vol Groengas kun je langere afstanden rijden; landelijk vervoer gaat prima want Nederland kent inmiddels een netwerk van ruim honderd tankstations, waarvan CNG Net er ruim 53 exploiteert. Veel bedrijven, gemeentelijke instellingen maar ook installatie-, koerier- en taxibedrijven gaan bijvoorbeeld over op Groengas. Allereerst vaak omdat ze op de kleintjes willen letten, maar in tweede instantie om het milieuvriendelijk rijden is.”

Wat verbaasde jou het meest toen je voor het eerst kennismaakte met CNG?

“Dat er nog maar zo weinig particulieren overstappen op rijden op Groengas. Aan de ene kant begrijp ik het wel want het tanken vergt iets meer planning dan we gewend zijn. Er zijn nu wel ruim honderd tankpunten, maar dat steekt toch nog schraal af tegen de ruim 4200 tankstations in Nederland waar je benzine en diesel kunt tanken. Maar uiteindelijk is het een mindset, want nu ik zelf twee en een half jaar op Groengas rijd, merk ik dat ik 90% van de keren gewoon bij mijn ‘vaste’ tankstation tank. Iets dat ik overigens ook al deed toen ik nog op benzine reed. Veel mensen doen dat, je hebt toch zo je vaste punten. Rijd je veel door heel Nederland, dan is er ook niets aan de hand, want je komt altijd wel ergens een tankpunt tegen. Je moet ze gewoon even weten en daarachter komen is een kleine moeite. Voor je TomTom, navigatiesysteem kun je de locaties van de stations o.a. op onze website downloaden. En er is een handige app van Directlease waarop je alle CNG-tankstations kunt zien.”

Bij veel automerken is vraag naar auto’s die af-fabriek een aardgastank hebben. Wat zijn de nieuwste?

“Er is nu keuze uit veel meer modellen, zeker dit jaar worden er weer veel geïntroduceerd. Wij zijn erg blij dat er nu ook middenklassers af-fabriek met een aardgastank geleverd worden, zoals straks de Volkswagen Golf, Audi A3 en de Seat Leon. Voorheen waren het vooral de kleine autootjes zoals de Fiat Panda en de grotere zoals de Volkswagen Passat die op aardgas verkrijgbaar waren. Nu valt er dus meer te kiezen en het is mooi dat automerken zich zo ontwikkelen. Retrofit – achteraf inbouw –wordt ook gedaan, maar er zijn nu zo veel af-fabriek modellen dat dit de voorkeur verdient. Er zijn een paar exoten te vinden in Nederland, zoals de Porsche 928 Revolution en de Opel Ampera, alias the Egg.”

Wat valt jou praktisch op bij het rijden op Groengas?

“Vooral het prijskaartje! Als ik mijn tank volgooi en achtentwintig euro moet afrekenen om er vervolgens ruim vierhonderd kilometer op te kunnen rijden, dan denk ik elke keer weer: ‘fijn!’ Ik ben ook nooit bang geweest dat ik niet op tijd zou kunnen tanken. Ten eerste zijn auto’s met een aardgastank ook altijd uitgerust met een reserve benzinetank, zo ook mijn Volkswagen Touran. Stil komen te staan zonder brandstof is zo goed als uitgesloten. Ten tweede is het zaak dat je gewoon goed geïnformeerd bent over de locaties van de CNG-tankstations. Laatst was ik een weekend naar Maastricht en het was geen enkel probleem met tanken, op de heenweg vanuit Amsterdam sowieso niet. In Maastricht zit een tankpunt en op snel bereikbare plaatsen vanaf de A2 kwam ik er ook een aantal tegen.”

En als je naar het buitenland moet?

“Dat is even wennen want in het buitenland is het vaak net iets anders geregeld dan hier. In Duitsland is het geen enkel probleem, daar zijn zelfs veel meer CNG-tankstations dan hier. Maar op vakantie in Frankrijk kwam ik wel wat rariteiten tegen. Een station in een verlaten dorpje waar dan opeens een draaihandel in plaats van een knijphandel op het vulpistool zit bijvoorbeeld. Wij hadden vooraf wel goed gekeken waar we konden tanken. En we hadden geen haast, dus we vonden het wel avontuurlijk.”

Wat vind jij het leukste weetje over rijden op aardgas?

“Het is fascinerend dat je op je eigen afval kunt autorijden. Afval blijkt heel waardevol spul. Er zijn nu twee opties. Rijden op de fossiele vorm van CNG waarbij de CO2 uitstoot al zo’n 20% lager is dan benzine. En rijden op Groengas, de niet fossiele energiebron. Groengas wordt gemaakt door bedrijven als De Meerlanden in Rijsenhout en Attero in o.a. Groningen die ons afval uit de groene rolcontainers, rioolslib en koeienmest vergisten tot biogas en dit op aardgaskwaliteit brengen. Voor dit proces en het op druk brengen van Groengas is wel wat energie nodig. Maar daarbij geldt de vuistregel dat je met rijden op Groengas maarliefst 80% CO2 uitstoot en fijnstof reduceert ten opzichte van ‘gewone’ brandstoffen. De luchtkwaliteit is hier erg mee geholpen en dat is goed nieuws voor ons allemaal, en speciaal voor mensen met bijvoorbeeld longaandoeningen.”

Jullie kopen alleen Groengas dat is gemaakt uit duurzame stromen. Vertel daar eens wat meer over?

“Er zijn verschillende manieren om Groengas te winnen. Afvalverwerkers houden zich daarmee bezig en CNG Net koopt alleen Groengas in van leveranciers die het hebben gewonnen uit reststromen, uit afval dus. Dus niet uit bijvoorbeeld uit gewassen zoals suikerbieten, omdat dat in strijd is met de voedselproductie. Het Groengas dat wij inkopen voldoet dus aan de strengste eisen en draagt veelal de zogenoemde NTA8080 certificering. Groengasproducenten zijn bijvoorbeeld De Meerlanden en Attero.

Groengas wordt geïnjecteerd in het bestaande netwerk voor aardgas. Leg eens uit waarom?

“In Nederland ligt een uitgebreid netwerk van aardgasleidingen. Dit netwerk is dus prima te gebruiken om Groengas beschikbaar te maken voor mobiliteit. Zo is transport over de weg van het Groengas of het leggen van nieuwe leidingen dus niet nodig.”

Dan is het Groengas dat je tankt dus wel altijd vermengd met fossiel aardgas?

“Feitelijk wel, maar iedere Groengasproducent houdt bij hoeveel Groengas het in het netwerk injecteert. Dit wordt bijgehouden en gecontroleerd door een onafhankelijke instantie in Nederland, Vertogas. Voor de geïnjecteerde hoeveelheden geven zij certificaten af aan de producenten. Die kunnen deze certificaten vervolgens verhandelen via het handelsplatform van Vertogas. Hiermee houdt Vertogas bij wie welke certificaten in eigendom heeft. Er kan dus nooit meer Groengas verkocht worden dan er wordt geproduceerd.”

En CNG Net levert alleen Groengas, en geen fossiel aardgas?

“Nee. CNG Net is weliswaar de grootste leverancier van Groengas aan het wegverkeer, maar wij leveren nog niet 100% Groengas. Het is wel onze ambitie om op den duur alleen nog maar Groengas te leveren op onze tankstations.”

Is er net als voor elektrisch rijden een lobby voor rijden op Groengas in Den Haag?

“CNG Net is samen met andere exploitanten, automerken van CNG-modellen en Groengasleveranciers aangesloten bij Groengasmobiel, de overkoepelende organisatie. Van daaruit worden onze regeringsleiders in Den Haag inderdaad geïnformeerd over de voordelen van Groengas zodat rijden op deze brandstof ook fiscale voordelen krijgt. In 2011 kwam de Autobrief uit waarin stond dat de energiebelasting op Groengas zou verhoogd worden tot 16 cent per kilogram per 1 januari 2012. Daar zijn we enorm van geschrokken want dat zou een exorbitante verhoging zijn. Groengasmobiel heeft toen uitgelegd dat Groengas ook een zeer schone, duurzame brandstof is. Het is helaas niet gelukt om de accijnsverhoging te voorkomen, maar hij is nu verdeeld over vier stappen. Met ingang van 1 januari 2012 komt er vier cent bij. We hebben dus twee jaren van een verhoging te gaan”

Waarop is die verhoging van de energiebelasting dan gebaseerd?

“De overheid kijkt alleen naar de uitstoot van ‘tank to wheel’. Wat er uit jouw uitlaat komt, wordt gemeten zonder rekening te houden met het proces wat vooraf gaat om de brandstof te verkrijgen. Daarom vallen CNG auto’s in een vrij hoge bijtellingscategorie van 14 tot 20 %. Ze worden in feite als ‘fossiele brandstof’ aangemerkt, terwijl dat niet zo is. Onze beleidsmakers kijken dus niet waar de brandstof vandaan komt. Vandaar ook dat elektrisch rijden in zo’n lage bijtellingscategorie valt, want bij een elektrische auto komt niets uit de uitlaat. Maar kijk je naar de bron, dan is elektrisch rijden niet schoner dan rijden op Groengas omdat elektriciteit nog veelal door kolencentrales wordt opgewekt. Natuurlijk is het nog niet zo dat alle CNG-tankstations ook al Groengas leveren, maar feit is dat er momenteel nog geen eerlijk speelveld is. Het hele systeem zou omgegooid moeten worden waarbij gekeken zou moeten worden naar de herkomst van de brandstof, ‘Well to Wheel’ dus.”

Den Haag houdt grotere ontwikkelingen voor rijden op Groengas dus feitelijk tegen…

“Klopt. De BPM, MRB en bijtelling zijn in ons land gekoppeld aan CO2-uitstoot van ‘tank to wheel’. Veel leaserijders kozen daarom voor een hybride, omdat deze in een lage bijtellingscategorie vielen door een gunstigere uitstoot van ‘tank to wheel’. Dat soort fiscale voordelen trekken veel mensen over de streep. Het zou mooi zijn als alle brandstoffen en aandrijvingen op basis van de zogenoemde ‘whell to wheel’ benadering (van de bron naar het wiel) worden beoordeeld voor fiscale regelingen. Groengas komt dan goed uit de bus. Maar, daarvoor hebben we denk ik wel een linksere regering nodig.”