Interview: Rintje Ritsma

Interview: Rintje Ritsma. k zag net dat ik mijn artikel over Rintje Ritsma en onze Autovisie-Rit in de KTM nooit met jullie heb gedeeld. Het is van winter 2010. Hierbij alsnog, enjoy!

Hij viel bepaald niet in een zwart gat na het beëindigen van zijn schaatscarrière: Rintje Ritsma is nog steeds goed op stoom. Zijn sportieve leven speelt zich tegenwoordig grotendeels af op twee wielen, maar een auto met het DNA van een motorfiets is ook zeer verleidelijk.

Door Viola Robbemondt © House of TXT/Foto’s met dank aan Helfferich

STOP POLITIE! Heel even kijkt Rintje Ritsma geschrokken in de spiegels, maar als blijkt dat het om een groepje motorlessende marechaussee gaat die de KTM Xbow slechts aanhouden voor een beter kijkje, grapt de oud schaatskampioen lekker mee. “Ja, we gingen even boodschappen doen… Reed ik te hard? Oh, sorry…”
We lenen de voorruitloze uit de showroom van Erik Helfferich waar de Oostenrijkse kruising tussen een motorfiets en een raceauto er – tussen bevallige Maserati’s en Ferrari’s – nog woester uitziet met zijn uitgestalde voorwielophanging en extreem gestylde bodypanels. Rintje Ritsma, raceliefhebber en sinds de beëindiging van zijn schaatscarrière ook fanatiek motorsporter, komt voor De Rit graag vanuit het Friese Lemmer naar het Gelderse Heteren om een eindje te sturen in deze 240 pk en 310 Nm sterke en slechts 790 kg wegende machine. Instructie heeft Rintje niet nodig. Hij rijdt als een pro, verdiende zijn racesporen jaren geleden al in de BMW 130i Cup en voelt de ‘volbloed’ zonder elektronische hulpmiddelen direct goed aan. Terwijl hij de vierpuntsgordel voorzichtig vastklikt, vertelt de oud schaatskampioen met een lachje: “Ik heb een paar gekneusde ribben opgelopen tijdens het Crashed Ice Event. Maar het was geweldig hoor, erg spectaculair. De eerste afdaling was 40 graden steil, als je bovenaan bij de start stond, kon je de baan niet eens zien. En dan waren er allerlei obstakels waar je omheen moest of erover springen, ja, het was bijna onmogelijk om dan niet uit de bocht te vliegen.”

Rintje wisselt de leuke dingen die hij als oud-schaatskampioen krijgt aangeboden – surfen met Robbie Naish in Egypte, sneeuwscooteren en bobsleeën in Noorwegen, deelnemen aan het Red Bull Crashed Ice Event met zijn oud-schaatsmaten Falko Zandstra, Gerard van Velde en Annamarie Thomas – af met zakelijks. Hij geeft lezingen waarin hij vertelt over zijn schaatscarrière waarbij keuzes maken, omgaan met veranderingen en doelen halen de rode draad vormt. Voor de NOS verzorgt hij regelmatig het schaatscommentaar en hij organiseert schaats-, autorace-, en bobslee-clinics. Maar zijn hart ligt wel bij de snelle tweewielers. Over de overstap van de auto- naar de motorsport zegt hij: “Het voordeel van de motorsport is dat je elkaar heel laat. Ik rijd nu in de Dutch Superbikes en daarin wordt wel close geracet en soms raak je elkaar bij de ellebogen, maar er komt niemand opzettelijk met 20 km/h snelheidsverschil bij je achterop zetten. Daar had ik in de autosport wel genoeg van. Alleen de tijdskwalificatie vond ik destijds nog wel leuk om te doen, in één rondje moet alles kloppen en moet het gebeuren. Ik weet niet of dat een tick is die ik van het schaatsen heb overgehouden, maar dat vind ik nog steeds leuk.”

Met de ijsmuts op, het stuur stevig in de handen, de wind suisend om de oren en de zon op de kop is Rintje ook zichtbaar in z’n element. Slingerdijkjes nodigen in de Xbow uit tot extra gas. Hondenuitlaters worden getrakteerd op het toch nog beschaafde geluid van de 2.0 TFSI Audi-motor die in de Xbow (spreek uit als ‘Crossbow’) ligt en die gekoppeld is aan feilloos werkende, handgeschakelde zesbak. Rijden met helm is eigenlijk geen overbodige luxe. Af en toe worden we gezandstraald of vliegen er steentjes en modderkluiten om onze oren. Er komt volgens dealer Helfferich binnenkort wel een Touring-versie van op de markt, met driekwart hoog voorruitje. Rintje analyseert: “Dit is een aparte auto om te rijden. Hij is erg hard geveerd en heeft een hoge funfactor. Je voelt echt de turbo erin knallen en die heb je ook nodig anders was het waarschijnlijk een traag bakkie. Hij is fijn en licht, lekker puur maar niet belachelijk veel pk’s. Ik vind hem goed te handelen, hij heeft een supergoede wegligging. Als je er 100 pk meer in zou gooien dan zou het gevaarlijk worden, een ongeleid projectiel. Nu is het net leuk. Ook mensen zonder race-ervaring kunnen er iets mee.”
Tot twee jaar geleden had Rintje geen enkele motorsportervaring. Sterker nog: hij had nog nooit motor – of brommer – gereden. Inmiddels brengt hij avondenlang door met sleutelen, wil zelfs de loods vlakbij zijn huis in Lemmer ervoor ombouwen. Hij zegt: “Met Bertus Folkertsma (coureur, teameigenaar, red.) ben ik begonnen aan de motoropbouw en wat daarbij hielp is dat ik een technische achtergrond heb. Dus ik snap wel snel hoe dingen in elkaar zitten en doorzie de logica. Inmiddels is het gewoon wel zover dat ik een motor helemaal uit elkaar kan halen tot de laatste bout – alles schoonmaken, vet eraan – en weer opnieuw in elkaar zetten. Dat is leuk, ja. En je weet dan ook dat de motor weer helemaal goed is, je hebt alles weer in je handen gehad en kunt weer lekker rijden.”

Motorrijden en schaatsen blijken raakvlakken te hebben. Rintje legt uit: “Dat zit ‘m met name de heuppositie, de houding van je schouders en het kijken in de bocht. Die drie dingen samen zorgen ervoor dat je hard de hoek om kunt, of dat nu op ijs, de racebaan of tijdens het skiën, op sneeuw is. Het is een soort natuurlijk proces in je lichaam, als je die houding eenmaal hebt, dan kun je hard de hoek om. En dat is wel grappig dat dat bij die sporten hetzelfde is: shorttrackschaatsen, skiën, motorrijden, baanwielrennen… Of ik nu bij het motorracen voordeel haal uit mijn schaatsverleden, weet ik niet. Ik ben tenslotte heel lang linksom gegaan, nu moet ik ook rechtsom.” (lacht)
Rintje startte meteen in de hoogste motorklasse, de Dutch Superbikes, iets waarop hij regelmatig bekritiseert wordt. Rintje relativeert: “Er zijn heel veel motorrijders die alleen maar hard rijden met de mond en die het grootste commentaar op iedereen hebben. Ze rijden dan af en toe eens een circuitdag en dan krijg je van die verhaaltjes van: ‘Ik reed die Rintje vorig jaar nog aan alle kanten om de oren’. En: ‘Dat gaat helemaal niets worden in het ONK (Open Nederlands Kampioenschap, red), hij zal zich niet eens kwalificeren’. Maarja dan maak ik opeens heel grote stappen. Men vergeet dat ik als topsporter de lat gewoon heel erg hoog leg. Ik weet dat ik het meeste kan leren van jongens die in de hoogste klasse rijden. Als je lager instapt, zit je er wel vrij snel lekker tussen, maar dan blijf je wel op dat niveau hangen. Ik hou gewoon wel van het goed aanpakken.”
Hoewel Rintje zich inmiddels redelijk weet te handhaven in het middenveld, zegt hij eigenlijk helemaal niet zoveel met pure snelheid te hebben. “Wat ik wel interessant vindt, is de controle over de machine,” zegt hij. “Iedereen kan hard rechtdoor, maar juist de bochtentechniek vind ik geweldig om – letterlijk en figuurlijk in dit geval – onder de knie te krijgen. Het gevoel dat ik de machine in mijn macht heb en er alles mee kan doen, dat is kicken. Dus ik zoek wel altijd de grens op.”

In het dagelijks leven rijdt Rintje een drie jaar oude BMW 5-serie Touring die hij een ‘heerlijke, comfortabele reiswagen noemt’, en voor de fun heeft hij een Porsche 911 RS, uit 1996. Het verhaal dat hij zó autogek zou zijn dat hij ooit tussen de schaatswedstrijden door naar huis ging om aan die Porsche te sleutelen, verwijst hij naar het rijk der fabelen. Hij was juist altijd erg op het schaatsen gefocust en als hij al naar huis ging tussendoor, dan was het om te rusten. Daarbij houdt hij weliswaar van mooie auto’s, maar vindt het ook zinloze investeringen. Hij zegt: “Een leuke auto kopen is op zich het probleem niet, maar als ik over de afschrijving ga nadenken, is het bij mij al gauw van: ‘Ik ben niet gek!’ Met schaatsen heb ik best goed geld verdient, en nu doe ik het financieel ook prima. Maar het is niet zo dat ik ieder jaar eens even een nieuwe auto kan kopen. Ik rijd liever een wat oudere auto waar de kop af is. De Porsche wordt jaarlijks meer geld waard, maar ik moet eerlijk zeggen: hij gaat van de ene APK naar de andere. Ik rijd zo weinig met die stuiterbak… Je merkt toch dat de techniek veranderd is. Toen ik nog in de BMW Cup reed, ging ik voor de gein wel eens een paar rondjes in mijn Porsche. Maar dan werd ik er al uit gereden door een paar van die race-Cliootjes. Da’s echt niet grappig.”
Ook de groene trend in de politiek en de auto-industrie vindt Rintje niet echt grappig. Hij kan zich er zelfs enigszins over opwinden. “Natuurlijk zit er wel een kern van waarheid in, we moeten onze planeet schoon houden en er is niets mis met het steeds efficiënter maken van motoren en het doorontwikkelen van hybriden en elektrische auto’s. Maar wij in Nederland doen altijd net of we zo’n voorbeeldfunctie hebben, terwijl we helemaal niets voorstellen. Als de grote landen nu eens de kar gaan trekken, dat zet tenminste zoden aan de dijk! Een aantal jaren geleden had iedereen het over zure regen, hoor je er nog iets over tegenwoordig? Ach, de politiek zoekt in de auto gewoon iedere keer weer een melkkoe. Er is tegenwoordig zelfs een milieuheffing op geluid. Heb je ooit zoiets belachelijks gehoord? Alsof ik kan betalen en dat het geluid dan opeens ergens verdwijnt. Wij worden met z’n allen gewoon voor de gek gehouden…”
Om te relaxen zeilt Rintje regelmatig – hij woont aan het water en zijn boot ligt bij huis – en afgelopen winter stond hij samen met zijn vader vaak op natuurijs. Sinds vorig jaar bedwingt Rintje bij tijd en wijle ook 1 PK. Zijn – redelijke nieuwe – vriendin Youandi is van de paardensport. Rintje: “Haar vader heeft een paar paarden en afgelopen zomer ben ik ook eens op zo’n beest gekropen. Het zal mijn sport niet worden, maar ik vond het best leuk. Er is ook een bepaalde balans voor nodig en cadans waarin je mee moet gaan. In het begin was het een beetje stappen en draven in de bak. Zo bouw je het op, maar aldoor in zo’n bak rond hobbelen is niets voor mij. Ik ga dan liever met zo’n paard het bos in, of het strand op. Lekker de natuur in, dat is het summum van ontspannen. ”

Wie is Rintje Ritsma?
Rintje (13 april 1970) zette zijn eerste schreden op het ijs toen hij zes was en vond het direct geweldig. Het ‘leuke spelletje’ werd rond zijn zeventiende serieuzer toen hij werd uitgenodigd voor Jong Oranje. In 1994 wordt hij voor het eerst Europees Kampioen en in datzelfde jaar ook meteen Wereldkampioenschap Allround schaatsen. Tussen 1994 en 2001 won hij vier keer de Wereldtitel, zes keer de Europes titel en imponeerde tijdens de Olympische spelen, totale opbrengst: twee keer zilver en drie keer brons. Ook op individuele afstanden weet Rintje te scoren, hij werd in 1997 wereldkampioen op de 1500 en 5000 meter.
Op 23 september 2008 maakte Rintje bekend te stoppen met langebaanschaatsen. Zijn geest wilde nog wel, maar ‘de sleet zat in het lijf’. Hij was toen al benoemd tot teammanager bij de Bob- en Sleebond Nederland, een functie die hij tot en met de Winterspelen van 2010 vervulde. Snelheid is hem ook na zijn afscheid als schaatser gegund: hij rijdt de Dutch Superbikes op een Suzuki GSXR 1000 k8 en maakt een nieuwe fiets klaar voor het volgende seizoen; een GSXR 1000 k9 .
Rintje woont nog steeds in Lemmer, en heeft sinds vorig jaar een nieuwe vriendin, Youandi genaamd.